طراحی UI در مقابل UX: تفاوت چیست؟

رابط کاربری (UI) و تجربه کاربر (UX) دو اصطلاحی هستند که اغلب در حوزه فناوری به‌کار برده می‌شوند و گاهی به اشتباه به‌جای یکدیگر استفاده می‌شوند.

 اما واقعاً این دو چه معنایی دارند و تفاوت آنها در چیست؟ در این مقاله، به بررسی دقیق نقش‌های طراحان UX و UI، تفاوت‌ها و شباهت‌های آنها، و چگونگی انتخاب بین این دو مسیر شغلی خواهیم پرداخت.

در نهایت، راهکارهایی برای شروع یادگیری این مهارت‌ها حتی بدون داشتن مدرک تحصیلی یا تجربه قبلی ارائه می‌دهیم.

تفاوت بین UI و UX

 

UI (رابط کاربری) به تمامی عناصری مانند صفحه‌ها، دکمه‌ها، کلیدها، نمادها و سایر عناصر بصری اشاره دارد که هنگام استفاده از یک وب‌سایت، اپلیکیشن یا سایر دستگاه‌های الکترونیکی با آنها تعامل دارید.

UX (تجربه کاربر) به کل تعامل شما با یک محصول، از جمله احساس شما در مورد آن اشاره دارد. در حالی که UI می‌تواند بر UX تأثیر بگذارد، این دو از هم متمایز هستند و نقش‌های مختلفی را برای طراحان ایجاد می‌کنند.

برای مثال، یک برنامه بانکی ممکن است طراحی زیبایی داشته باشد (UI)، اما اگر بارگذاری آن طول بکشد یا برای انتقال پول نیاز به چندین کلیک داشته باشید (UX)، احتمالاً ترجیح می‌دهید از آن استفاده نکنید.

وظایف و مسئولیت‌ها: طراحان UX و UI چه کاری انجام می‌دهند؟

طراحان UX و UI هر دو نقش‌های مهمی در چرخه عمر توسعه محصول دارند. در اینجا نگاهی دقیق‌تر به وظایف هر یک از آنها می‌اندازیم.

وظایف طراح UX

• تحقیقات کاربر: شناسایی اهداف، نیازها، رفتارها و مشکلات کاربران از طریق مصاحبه‌ها، نظرسنجی‌ها و تحلیل داده‌ها.
• توسعه پرسونای کاربر: ایجاد شخصیت‌های فرضی براساس مشتریان هدف برای هدایت تصمیمات طراحی.
• نقشه‌های سفر کاربر: تجزیه و تحلیل نحوه تعامل مشتری با محصول در مراحل مختلف.
• وایرفریم‌ها و نمونه‌های اولیه: ایجاد شمای کلی از محصول نهایی برای تست و بازبینی قبل از توسعه نهایی.
• تست کاربر: ارزیابی تصمیمات طراحی و شناسایی مشکلات از طریق تست‌های کاربردپذیری و جمع‌آوری بازخورد.
• همکاری با دیگران: کار با طراحان UI، توسعه‌دهندگان و سایر سهامداران برای اطمینان از اینکه طراحی‌های UX با نیازهای کاربر همخوانی دارد.

وظایف طراح UI

• سازماندهی صفحه‌آرایی: تعیین ساختار و ترتیب عناصر بصری در صفحات مختلف.
• انتخاب پالت رنگ و فونت: تصمیم‌گیری درباره رنگ‌ها و فونت‌هایی که با هویت برند و نیازهای کاربر همخوانی دارند.
• طراحی عناصر تعاملی: ایجاد اسکرول‌ها، دکمه‌ها، منوهای کشویی و سایر عناصر تعاملی که کاربر با آنها در تعامل است.
• ساخت قاب‌ها و طرح‌های نهایی: ایجاد طرح‌های نهایی با کیفیت بالا که آماده پیاده‌سازی توسط توسعه‌دهندگان هستند.
• همکاری با توسعه‌دهندگان: کار با تیم توسعه برای تبدیل طرح‌ها به کد و اطمینان از پیاده‌سازی صحیح و سازگاری با تجربه کاربری مورد نظر.

نقش‌های مرتبط با UX و زیرمجموعه‌های آن

 

حوزه تجربه کاربر (UX) شامل چندین نقش کلیدی است که هر کدام به جنبه‌های خاصی از طراحی و بهبود تجربه کاربر می‌پردازند. این زیرمجموعه‌ها با همدیگر کار می‌کنند تا محصول نهایی هم از نظر کارکرد و هم از نظر تجربه کاربری بهینه باشد. در این بخش، هر یک از این نقش‌ها و وظایف و مسئولیت‌های مرتبط با آن‌ها را با جزئیات بیشتری بررسی می‌کنیم.

1. محقق UX (UX Researcher)

وظایف و مسئولیت‌ها:

• جمع‌آوری داده‌های کاربر: محققان UX مسئول جمع‌آوری داده‌های کیفی و کمی از کاربران هستند. این فرآیند شامل روش‌های مختلفی مانند مصاحبه‌های عمیق، نظرسنجی‌ها، گروه‌های تمرکز (Focus Groups)، مشاهده کاربر در حال استفاده از محصول، و تست‌های قابل استفاده (Usability Testing) است. محققان از این داده‌ها برای درک بهتر نیازها، اهداف، و مشکلات کاربران استفاده می‌کنند.
• تحلیل رفتار کاربران: پس از جمع‌آوری داده‌ها، محققان UX آن‌ها را تحلیل می‌کنند تا الگوهای رفتاری کاربران را شناسایی کنند. این تحلیل‌ها می‌توانند شامل تحلیل مسیرهای کاربر، رفتارهای کاربران در طول سفر کاربر (User Journey)، و شناسایی نقاط درد (Pain Points) باشند.
• ایجاد پرسونای کاربر: یکی از خروجی‌های مهم تحقیقات UX، ایجاد پرسونای کاربر است. پرسونای کاربر شخصیت‌های فرضی هستند که براساس داده‌های واقعی کاربران طراحی می‌شوند. این پرسونای فرضی به تیم طراحی کمک می‌کند تا تصمیم‌گیری‌های خود را بر اساس نیازها و رفتارهای کاربران واقعی متمرکز کنند.
• تحلیل رقبا: محققان UX همچنین تحلیل رقبا را انجام می‌دهند تا دریابند که چگونه محصولات رقابتی مشابه در بازار رفتار می‌کنند. این تحلیل می‌تواند به شناسایی فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در بازار کمک کند و راهنمایی‌هایی برای بهبود محصول ارائه دهد.
• ارائه نتایج به تیم‌ها: محققان UX معمولاً نتایج تحقیقات خود را به صورت گزارش‌های تفصیلی یا ارائه‌های تصویری (Presentations) به تیم‌های طراحی و توسعه ارائه می‌دهند. این نتایج مبنای تصمیم‌گیری‌های طراحی و توسعه آینده قرار می‌گیرد.

ابزار و مهارت‌ها:

• ابزار تحلیل داده: Google Analytics، Hotjar
• ابزار تحقیق کیفی: Dovetail، Optimal Workshop
• مهارت‌های ارتباطی و تحلیلی: توانایی تحلیل داده‌ها و ارائه نتایج به‌طور واضح و دقیق به تیم‌ها و سهامداران پروژه.

2. نویسنده UX (UX Writer)

وظایف و مسئولیت‌ها:

• ایجاد محتوای متنی: نویسندگان UX مسئول تولید محتوای متنی هستند که تجربه کاربر را بهبود می‌بخشد. این شامل متن‌های کوتاه مانند دکمه‌ها، پیام‌های خطا، اعلان‌ها (Notifications)، و متن‌های راهنمایی است که در تعاملات کاربر با محصول به کار می‌روند. این محتوا باید هم از نظر معنا و هم از نظر ساختار و لحن با تجربه کلی کاربر همخوانی داشته باشد.
• بهبود قابلیت دسترسی (Accessibility): نویسندگان UX باید اطمینان حاصل کنند که محتوای متنی برای همه کاربران، از جمله کاربران با نیازهای خاص، قابل دسترسی باشد. این به معنای استفاده از زبان ساده، فراهم کردن توضیحات متنی برای تصاویر (Alt Text)، و اطمینان از وضوح و قابلیت فهم متون است.
• همکاری با تیم طراحی و توسعه: نویسندگان UX به‌طور نزدیک با طراحان UI و توسعه‌دهندگان کار می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که متن‌های نوشته شده به‌درستی در محصول پیاده‌سازی می‌شوند و با طراحی بصری سازگار هستند.
• تست محتوای متنی: پس از تولید محتوا، نویسندگان UX ممکن است تست‌های مختلفی انجام دهند تا ببینند که آیا کاربران به‌خوبی با متن‌ها تعامل دارند یا خیر. این تست‌ها می‌توانند شامل تست‌های A/B، تست‌های قابلیت استفاده (Usability Testing)، و دریافت بازخورد مستقیم از کاربران باشند.

ابزار و مهارت‌ها:

• ابزار نوشتن و ویرایش: Google Docs، Microsoft Word
• ابزار طراحی: Figma، Adobe XD (برای هماهنگی با طراحی بصری)
• مهارت‌های نوشتاری و تحلیلی: توانایی ایجاد متنی واضح، مختصر و موثر که به‌خوبی با طراحی بصری و نیازهای کاربر سازگار باشد.

3. طراح تعامل (Interaction Designer)

وظایف و مسئولیت‌ها:

• طراحی تعاملات کاربر: طراحان تعامل مسئول طراحی و بهبود تعاملات کاربر با محصول هستند. این شامل طراحی جریان‌های کاری (User Flows)، انیمیشن‌ها، و انتقال‌های صفحه است. هدف اصلی آن‌ها ایجاد تعاملاتی است که برای کاربران روان، شهودی و لذت‌بخش باشند.
• ایجاد پروتوتایپ‌های تعاملی: طراحان تعامل از ابزارهایی مانند Figma، InVision و Adobe XD برای ایجاد پروتوتایپ‌های تعاملی استفاده می‌کنند. این پروتوتایپ‌ها به تیم‌های طراحی و توسعه اجازه می‌دهند تا تعاملات طراحی‌شده را قبل از پیاده‌سازی نهایی تست کنند.
• ارزیابی تعاملات: طراحان تعامل ممکن است تست‌های مختلفی را برای ارزیابی تعاملات طراحی‌شده انجام دهند. این تست‌ها می‌توانند شامل تست‌های کاربردپذیری، تست‌های A/B، و تحلیل داده‌های تعامل کاربران باشند.
• همکاری با تیم‌های چندرشته‌ای: طراحان تعامل به‌طور مداوم با طراحان UX، توسعه‌دهندگان، و محققان UX همکاری می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که تعاملات طراحی‌شده با اهداف کلی محصول و نیازهای کاربران همخوانی دارند.

ابزار و مهارت‌ها:

• ابزار پروتوتایپ‌سازی: Figma، Adobe XD، InVision
• ابزار انیمیشن: After Effects، Principle
• مهارت‌های طراحی و تحلیلی: توانایی ایجاد و ارزیابی تعاملات کاربر با تمرکز بر سهولت استفاده، شهودیت و لذت بخشی.

4. طراح محصول (Product Designer)

وظایف و مسئولیت‌ها:

• طراحی محصول به‌طور جامع: طراحان محصول مسئول طراحی و بهینه‌سازی محصول به‌طور کلی هستند. آن‌ها از مرحله ایده‌پردازی تا پیاده‌سازی نهایی در تمام جنبه‌های طراحی دخالت دارند. این شامل طراحی UI و UX، طراحی تعاملات، و همکاری با تیم‌های توسعه برای پیاده‌سازی است.
• حل مسائل طراحی: طراحان محصول باید به‌طور مداوم مسائل طراحی را شناسایی و حل کنند. این ممکن است شامل تحلیل بازخورد کاربران، تست‌های مختلف، و بهبود‌های مستمر در طراحی محصول باشد.
• مدیریت طراحی و پروژه: طراحان محصول اغلب نقش‌های مدیریتی نیز دارند، از جمله مدیریت پروژه‌های طراحی و هماهنگی با سایر اعضای تیم. آن‌ها باید اطمینان حاصل کنند که پروژه‌ها به‌موقع و با کیفیت بالا تحویل داده می‌شوند.

ابزار و مهارت‌ها:

• ابزار طراحی: Sketch، Figma، Adobe XD
• ابزار همکاری تیمی: Slack، Jira، Trello
• مهارت‌های طراحی و مدیریتی: توانایی طراحی محصول به طور جامع و مدیریت پروژه‌های طراحی برای اطمینان از تحقق اهداف محصول.

5. استراتژیست محتوا (Content Strategist)

وظایف و مسئولیت‌ها:

• برنامه‌ریزی استراتژی محتوا: استراتژیست‌های محتوا مسئول تدوین استراتژی‌های محتوای بلندمدت برای محصولات و خدمات هستند. آن‌ها با درک نیازهای کاربران و اهداف تجاری، برنامه‌هایی را برای تولید، مدیریت و بهینه‌سازی محتوا ارائه می‌دهند.
• تحلیل و بهینه‌سازی محتوا: استراتژیست‌های محتوا به‌طور مداوم محتوا را تحلیل می‌کنند تا اثربخشی آن را ارزیابی و بهبود دهند. این شامل تحلیل داده‌های کاربری، بازخوردها، و پیشنهادات برای بهبود محتوای موجود است.
• ایجاد راهنماهای محتوا: یکی از وظایف اصلی استراتژیست محتوا ایجاد راهنماهای محتوایی است که برای نویسندگان، طراحان و تیم‌های تولید محتوا به عنوان مرجع عمل می‌کند. این راهنماها شامل اصول نگارش، لحن و سبک، و استانداردهای محتوا است.
• مدیریت تیم‌های محتوا: استراتژیست‌های محتوا معمولاً مسئول مدیریت تیم‌های تولید محتوا هستند. آن‌ها باید اطمینان حاصل کنند که همه اعضای تیم با اهداف و استانداردهای محتوایی هماهنگ هستند و محتوای تولیدشده با استراتژی کلی سازگار است.

ابزار و مهارت‌ها:

• ابزار مدیریت محتوا: Content Management Systems (CMS)، Trello، Asana
• ابزار تحلیل محتوا: Google Analytics، SEMrush، Moz
• مهارت‌های مدیریتی و تحلیلی: توانایی تدوین و مدیریت استراتژی‌های محتوا و تجزیه و تحلیل اثربخشی محتوا برای بهبود مستمر آن.

کلام اخر

نقش‌های مختلف در حوزه UX هر یک دارای وظایف و مسئولیت‌های خاصی هستند که به جنبه‌های مختلف تجربه کاربری پرداخته و در نهایت به ایجاد محصولاتی کاربرپسند و موثر منجر می‌شوند. فهم دقیق و همکاری مؤثر میان این نقش‌ها می‌تواند کلید موفقیت در توسعه و بهبود تجربه کاربری باشد. این نقش‌ها نه تنها به طراحی و توسعه محصول کمک می‌کنند، بلکه به بهبود رضایت و تجربه کلی کاربران از محصولات و خدمات نیز می‌انجامند.